Bong Gân Là Gì?
Bong gân là chấn thương dây chằng (mô nối hai hoặc nhiều xương tại một khớp). Khi bong gân, một hoặc nhiều dây chằng bị giãn hoặc bị rách.
Những Nguyên Nhân Nào Gây Ra Bong Gân?
Nhiều nguyên nhân có thể gây ra bong gân. Té ngã, trẹo khớp hoặc bị đánh có thể làm khớp trật ra khỏi vị trí bình thường. Điều này có thể là nguyên nhân làm cho các dây chằng xung quanh khớp bị giãn hoặc rách. Bong gân có thể xảy ra nếu mọi người:
- Ngã và chống tay xuống đất
- Ngã đè lên một cạnh bàn chân
- Trẹo đầu gối.
Bong Gân Thường Xảy Ra Ở Bộ Phận Nào?
Bong gân thường xảy ra nhất ở mắt cá chân. Thỉnh thoảng, khi mọi người ngã và chống tay xuống đất, họ bị bong gân ở cổ tay. Bong gân ở ngón tay cái rất phổ biến trong trượt tuyết và các môn thể thao khác.
Bong Gân Có Những Dấu Hiệu và Triệu Chứng Gì?
Dấu hiệu và triệu chứng thông thường của bong gân là:
- Đau
- Sưng
- Tím bầm
- Khớp không thể cử động và vận động.
Thỉnh thoảng, mọi người cảm thấy tiếng rắc hoặc tiếng bựt khi xảy ra chấn thương. Bong gân có thể nhẹ, vừa hoặc nặng.
Căng Cơ Là Gì?
Căng cơ là chấn thương cơ hoặc gân (mô gắn cơ với xương). Khi căng cơ, cơ hoặc gân bị giãn căng hoặc rách.
Những Nguyên Nhân Nào Gây Ra Căng Cơ?
Căng cơ gây ra do xoắn hoặc kéo cơ hoặc gân. Căng cơ có thể xảy ra đột ngột hoặc phát triển sau vài ngày hoặc vài tuần. Căng cơ đột ngột (cấp tính) gây ra do:
- Chấn thương gần đây
- Nhấc vật nặng không đúng cách
- Căng giãn cơ quá mức.
Căng cơ mãn tính thường bị gây ra do cử động cơ và gân cùng một cách lặp đi lặp lại.
Căng Cơ Thường Xảy Ra Ở Bộ Phận Nào?
Hai vị trí căng cơ thường gặp là lưng và cơ gân khoeo ở mặt sau đùi. Các môn thể thao như bóng đá, bóng bầu dục Mỹ, khúc côn cầu, quyền Anh và đấu vật làm cho người chơi có nguy cơ bị căng cơ lưng hoặc cơ chân. Những người chơi thể thao thường sử dụng bàn tay và cánh tay. Ví dụ như thể dục dụng cụ, quần vợt, chèo thuyền và đánh gôn. Những người chơi các môn thể thao này đôi khi bị căng cơ bàn tay hoặc cánh tay. Căng cơ khuỷu tay cũng có thể xảy ra khi chơi thể thao.
Căng Cơ Có Những Dấu Hiệu và Triệu Chứng Gì?
Căng cơ có thể gây ra:
- Đau
- Co thắt cơ
- Yếu cơ
- Sưng
- Chuột rút
- Khó cử động cơ.
Nếu cơ hoặc gân bị đứt hoàn toàn toàn, người bệnh thường rất đau và khó cử động.
Điều Trị Bong Gân và Căng Cơ Như Thế Nào?
Phương pháp điều trị bong gân và căng cơ giống nhau. Để bớt sưng và đau trong một hai ngày đầu tiên, bác sĩ thường khuyên:
- Cho vùng bị thương nghỉ ngơi. Nếu mắt cá chân hoặc đầu gối bị đau, bác sĩ có thể khuyên quý vị sử dụng nạng hoặc gậy.
- Chườm đá lên chỗ bị thương khoảng 20 phút một lần. Bác sĩ có thể khuyên làm như vậy 4 đến 8 lần một ngày.
- Băng bó (nẹp) vết thương bằng cách sử dụng băng, bó bột, giày ống hoặc thanh nẹp đặc biệt. Bác sĩ sẽ cho quý vị biết cách nào tốt nhất với quý vị và mức độ chặt cần thiết.
- Đặt mắt cá chân, đầu gối, khuỷu tay hoặc cổ tay bị thương lên gối.
- Bác sĩ có thể khuyến nghị sử dụng thuốc, chẳng hạn như aspirin hoặc ibuprofen.
Sau khi điều trị đau và sưng, bác sĩ thường khuyên tập luyện cho vùng bị thương. Điều này giúp ngăn chặn tê cứng và tăng sức mạnh. Một số người cần đến vật lý trị liệu. Quý vị có thể cần tập luyện cho vùng bị thương hoặc điều trị bằng vật lý trị liệu trong vài tuần. Bác sĩ hay nhà vật lý trị liệu sẽ cho quý vị biết khi nào quý vị có thể bắt đầu thực hiện các hoạt động bình thường, kể cả chơi thể thao. Nếu quý vị bắt đầu quá sớm, quý vị có thể làm tổn thương lại vùng đó.
Điều quan trọng là cần đi khám bác sĩ nếu quý vị bị đau khi bong gân hoặc căng cơ. Điều này giúp quý vị có được phương pháp điều trị thích hợp.
Có Thể Phòng Tránh Bong Gân và Căng Cơ Không?
Để giúp phòng tránh bong gân và căng cơ, quý vị có thể:
- Tránh tập luyện hoặc chơi thể thao khi đang mệt hoặc bị đau.
- Ăn chế độ ăn uống cân bằng để giữ cơ chắc khỏe.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh.
- Cố gắng tránh bị té ngã (ví dụ như rải cát hoặc muối lên chỗ đóng băng ở những bậc cầu thang trước nhà hoặc vỉa hè).
- Đi giày vừa vặn.
- Mua giày mới nếu gót giày mòn một bên.
- Tập thể dục hàng ngày.
- Chuẩn bị tình trạng thể chất thích hợp để chơi thể thao.
- Khởi động và co duỗi trước khi chơi thể thao.
- Mặc thiết bị bảo hộ khi chơi.
- Chạy trên các bề mặt bằng phẳng.
Nguồn thông tin: Viện Quốc Gia về Các Bệnh Viêm Khớp, Cơ Xương và Da (NIAMS)
